W cyklu podcastowym „Nauka dla innowacji” prezentujemy rozmowy z wybitnymi polskimi naukowcami – laureatami programu Międzynarodowe Agendy Badawcze prowadzonego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i finansowanego ze środków pochodzących z funduszy europejskich z programu Inteligentny Rozwój (POIR). Cykl jest realizowany we współpracy z tygodnikiem „Polityka”.
Personalizacja. Czy to jest właściwy klucz do pokonania chorób nowotworowych? Układ odpornościowy. Czy może nas chronić przed komórkami rakowymi, tak jak przed atakiem bakterii i wirusów? Szczepionki. Jeśli są skuteczne w profilaktyce chorób zakaźnych, czy mogłyby również okazać się przydatne w onkologii?
Prof. Natalia Marek-Trzonkowska wydaje się najlepszą adresatką tych pytań, ponieważ w swoich badaniach próbuje wykorzystać moc naturalnego układu odpornościowego w terapiach rozmaitych chorób. Zanim zainteresowały ją nowotwory, będące potencjalnym celem takich spersonalizowanych kuracji, pracowała nad pierwszym na świecie klinicznym zastosowaniem limfocytów T regulatorowych (Treg) w leczeniu cukrzycy typu 1 u dzieci.
Obecnie prowadzi zaawansowane badania nad terapią komórkową niedrobnokomórkowego raka płuca. I choć niektórzy nieco na wyrost nazywają ją szczepionką na raka, preparat, który może okazać się skuteczny w likwidowaniu tego nowotworu, nie będzie zawierał żadnych uodparniających białek, lecz własne limfocyty pacjenta. I to one – wzmocnione poza jego organizmem – będą potrafiły namierzyć komórki guza, a następnie je zniszczą.
Taki zamysł z powodzeniem realizowany jest już w hematologii, wobec niektórych odmian białaczek i chłoniaków. Czy można go powielić w przypadku nowotworów litych, a więc zlokalizowanych w konkretnych narządach? W Międzynarodowym Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi (ICCVS) prowadzi się prace nad różnymi potencjalnymi celami takich kuracji. „Nieraz dzień i noc” – zdradza nasza rozmówczyni, która ma nadzieję, że z kierowanej przez nią placówki nie przestaną płynąć w świat same dobre naukowe wieści. I że to właśnie za sprawą polskich uczonych zbliżymy się do ostatecznego pokonania chorób nowotworowych. ICCVS to jeden z 14 ośrodków, które działają w Polsce dzięki środkom z funduszy europejskich z programu Inteligentny Rozwój przyznanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ramach programu Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB).
Wysłuchaj podcastu z prof. Natalią Marek-Trzonkowską
***
Program Międzynarodowe Agendy Badawcze jest realizowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej ze środków funduszy strukturalnych w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR) 2014–2020, Działanie 4.3. Międzynarodowe Agendy Badawcze.
